กองอาคารสถานที่  สำนักงานอธิการบดี  มหาวิทยาลัยขอนแก่น ได้จัดตั้งขึ้นตั้งแต่วันที่ 25 เมษายน  2509 เพื่อให้บริการในด้านระบบสาธารณูปการ  สนับสนุนการเรียนการสอน  สนับสนุนกิจกรรมต่าง ๆ ที่ดำเนินการภายในมหาวิทยาลัยขอนแก่น  โดยการบริหารจัดการ พัฒนาปรับปรุงระบบ จัดทำแผนการดำเนินงานตามภารกิจที่ได้รับมอบหมายให้บรรลุวัตถุประสงค์ของมหาวิทยาลัยขอนแก่น  ซึ่งมีการพัฒนา ดังนี้

     พ.ศ. 2507-2508 มหาวิทยาลัยขอนแก่น ได้เริ่มจัดการสอนที่กรุงเทพมหานคร โดยผู้รับผิดชอบงานทางด้านสาธารณูปการ ยังไม่ได้จัดตั้งเป็นหน่วยงานเพียงแต่มอบหมายให้มีผู้รับผิดชอบเท่านั้น

     พ.ศ. 2509-2513  มหาวิทยาลัยขอนแก่น ได้ย้ายการเรียนการสอนมา ณ ที่ตั้งจังหวัดขอนแก่น งานด้านสาธารณูปการ ได้เริ่มจัดตั้งเป็นองค์กรขึ้นครั้งแรก โดยแบ่งออกเป็น  6 หน่วย ประกอบด้วย  1)  หน่วยไฟฟ้า และโทรศัพท์  2) หน่วยประปา  3) หน่วยถนน  4) หน่วยอาคาร  5) หน่วยสถานที่   6) หน่วยยานพาหนะ

     พ.ศ. 2522  ได้มีการตราพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัย ขอนแก่น พ.ศ. 2521  ขึ้นใช้  โดยได้แบ่งส่วนราชการภายในกองอาคารและสถานที่  ออกเป็น 5 งาน กับ 1 หน่วย ตามหนังสือที่ ทม 0202/6911  ลงวันที่ 24 เมษายน 2522  ประกอบด้วย  1)  งานก่อสร้างและซ่อมบำรุง  2) งานประปาและสุขาภิบาล  3) งานไฟฟ้าและโทรศัพท์  4) งานยานพาหนะ   5) งานรักษาความปลอดภัย  6) หน่วยธุรการ

     พ.ศ. 2533 ได้มีการปรับปรุงการแบ่งส่วนราชการ ในสำนักงานอธิการบดีใหม่ ตามหนังสือ ที่ ทม 0202/10864  ลงวันที่  7 พฤษภาคม  2533   โดยแบ่งส่วนราชการภายในกองอาคารและสถานที่  ออกเป็น 7 งาน  ดังนี้  1)  งานก่อสร้างและซ่อมบำรุง  2) งานประปาและสุขาภิบาล 3)  งานไฟฟ้า  4) งานโทรศัพท์   5) งานซ่อมบำรุงเครื่องจักรกล  6) งานส่วนและสิ่งแวดล้อม  7) งานธุรการ

     พ.ศ. 2536 เพื่อให้เกิดความคล่องตัวและสอดคล้องกับระบบบริหารการจัดการ มหาวิทยาลัย  ได้ปรับปรุงการแบ่งส่วนราชการในสำนักงานอธิการบดีใหม่  โดยโอนภารกิจด้านที่พักอาศัย กลุ่ม ก. จากกองการเจ้าหน้าที่ มาอยู่ในการกำกับดูแลของกองอาคารและสถานที่  และโอนภารกิจด้านการออกแบบและผังแม่บทไปอยู่ในกำกับดูแลของกองแผนงาน

     พ.ศ. 2546   ได้มีการปรับปรุงการแบ่งส่วนราชการภายในสำนักงานอธิการบดีใหม่ โดยโอนงานบริการยานพาหนะและงานวางผังแม่บท มาอยู่ในการกำกับดูแลของกองอาคารและสถานที่ ตามคำสั่งมหาวิทยาลัยขอนแก่น ที่ 1813/2546 ลงวันที่ 22 พฤษภาคม 2546  จึงมีหน่วยงานในกำกับดูแลเพิ่มเป็น 9 งาน  ประกอบด้วย  

       1)  งานก่อสร้างและซ่อมบำรุง
       2)  งานประปาและสุขาภิบาล
       3)  งานไฟฟ้า  
       4)  งานโทรศัพท์
       5)  งานซ่อมบำรุงและเครื่องจักรกล
       6)  งานสวนและสิ่งแวดล้อม
       7)  งานธุรการ
       8)  งานบริการยานพาหนะ 
       9) งานวางผังแม่บท           

       พ.ศ. 2551 ด้วยความมุ่งมั่นที่จะให้บริการงานด้านสาธารณูปการ เพื่อสนับสนุนการเรียนการสอน  การพัฒนาและการบริหารจัดการของมหาวิทยาลัยขอนแก่นให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดและเป็นที่พึงพอใจของผู้รับบริการ  แต่ด้วยพื้นที่อันกว้างใหญ่ของมหาวิทยาลัยขอนแก่น  รวมทั้งประชากรที่เข้ามาใช้บริการในมหาวิทยาลัยมีจำนวนเพิ่มมากขึ้นอยู่ตลอดเวลา  มหาวิทยาลัยขอนแก่นจึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องพัฒนาคุณภาพการให้บริการในด้านระบบสาธารณูปการ  ซึ่งเป็นหน้าที่หลักของกองอาคารและสถานที่ ต้องดำเนินการโดยเน้นการให้บริการจัดหาสิ่งอำนวยความสะดวกให้เพียงพอเพื่อให้บริการที่รวดเร็วยิ่งขึ้น มีการลดขั้นตอนให้บริการ  และรับฟังความคิดเห็นข้อเสนอแนะต่าง ๆ เพื่อนำไปปรับปรุงระบบบริหารงาน ไม่ให้เกิดความเสียหายหรือเกิดความล่าช้า ตอบสนองความต้องการของผู้รับบริการ   ดังนั้นมหาวิทยาลัยขอนแก่นจึงได้จัดตั้งชุดปฏิบัติการพิเศษด้านอาคารสถานที่และสิ่งแวดล้อมขึ้น ตามคำสั่งมหาวิทยาลัยขอนแก่น ที่ 59/2551  โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้บริการด้านสาธารณูปการ  ซึ่งได้แก่  การซ่อมแซมแก้ไขระบบสาธารณูปการพื้นฐาน ระบบไฟฟ้า ประปาและสิ่งแวดล้อม  นอกเวลาราชการและในวันหยุดราชการ  แก่บุคลากร นักศึกษาตลอดจนประชาชนทั่วไปที่เข้ามาปฏิบัติงาน หรือทำกิจกรรมต่างๆ ในมหาวิทยาลัย เพื่อให้ผู้ใช้บริการได้รับบริการที่สะดวก รวดเร็ว ลดภาวะความเสี่ยงที่อาจจะเกิดผลกระทบต่อระบบสาธารณูปการและสิ่งแวดล้อม  ต่อมาได้ขยายเวลาการให้บริการจากเดิมเฉพาะนอกเวลาราชการเป็นตลอด  24 ชั่วโมง  และได้เปลี่ยนชื่อเป็น “ชุดปฏิบัติการพิเศษมอดินแดง กองอาคารและสถานที่” 

       พ.ศ. 2555  มหาวิทยาลัยขอนแก่น มีดำริในการปรับปรุงโครงสร้างองค์กรทั้งระบบเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพและความคล่องตัว ในการบริหารจัดการภายในโดยสภามหาวิทยาลัยขอนแก่น ในคราวประชุมครั้งที่ 5/2554  เมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม 2554  เห็นชอบให้มีการปฏิรูปการจัดโครงสร้างการแบ่งส่วนราชการภายในมหาวิทยาลัยขอนแก่น โดยสำนักงานอธิการบดี เป็นหน่วยงานสำคัญที่ต้องดำเนินการปรับโครงสร้างเป็นลำดับแรก ตามประกาศสภามหาวิทยาลัยขอนแก่น ฉบับที่ 4/2555  เรื่อง การจัดโครงสร้างในสำนักงานอธิการบดี  ลงวันที่ 9 พฤษภาคม 2555  และสภามหาวิทยาลัยขอนแก่น ได้ให้ความเห็นชอบในคราวประชุมครั้งที่  9/2555 เมื่อวันที่ 4 กันยายน 2555 ให้มีการปฏิรูปการจัดโครงสร้างสำนักงานอธิการบดี และกำหนดหน้าที่ ความรับผิดชอบของกอง และสำนักงานในสำนักงานอธิการบดีตามประกาศมหาวิทยาลัยขอนแก่น ฉบับที่ 1830/2555  ลงวันที่ 19 ตุลาคม 2555  กองอาคารและสถานที่  ได้ปรับปรุงโครงสร้างองค์กรใหม่ ให้สอดคล้องกับการปรับโครงสร้างของสำนักงานอธิการบดี  โดยโอนภารกิจด้านสวัสดิการที่พักอาศัย กลุ่ม ก. สังกัดงานธุรการ กองอาคารและสถานที่  ไปสังกัดงานสวัสดิการ  กองการเจ้าหน้าที่  และงานบริการยานพาหนะ ไปสังกัดกองกลาง   และแบ่งโครงสร้างภายในกองอาคารและสถานที่ใหม่จากเดิม 9 งาน  เป็น 8 งาน   ประกอบด้วย

1. งานธุรการ เปลี่ยนชื่อเป็น  “งานบริหารงานทั่วไป”
2. งานก่อสร้างและซ่อมบำรุง เปลี่ยนชื่อเป็น “งานก่อสร้าง”
3. งานซ่อมบำรุงเครื่องจักรกล รับภาระงานด้านการอนุรักษ์พลังงานจากงานไฟฟ้า  เพิ่มภาระงานด้านนวัตกรรม   และเปลี่ยนชื่อเป็น “งานจัดการพลังงานและนวัตกรรม”
4. ชุดปฏิบัติการพิเศษมอดินแดงรวมกับหน่วยซ่อมบำรุงอาคารสถานที่และถนน ตั้งชื่อเป็น “งานซ่อมบำรุงและปฏิบัติการพิเศษ”
5. งานประปาและสุขาภิบาล
6. งานไฟฟ้า
7. งานสวนและสิ่งแวดล้อม เปลี่ยนชื่อเป็น “งานภูมิทัศน์และสิ่งแวดล้อม”
8. งานวางผังแม่บท เปลี่ยนชื่อเป็น “งานออกแบบและผังแม่บท”

     พ.ศ. 2556  มีการส่งมอบภารกิจการกำกับดูแลเครื่องหมายและระบบสัญญาณไฟจราจร ไปยังสำนักงานรักษาความปลอดภัยและการจราจร    ตามประกาศสภามหาวิทยาลัยขอนแก่น (ฉบับที่ 4/2555) ประกาศ ณ วันที่ 9 ตุลาคม พ.ศ.2555 เรื่อง การจัดโครงสร้างในสำนักงานอธิการบดี และประกาศมหาวิทยาลัยขอนแก่น (ฉบับที่ 1820/2555) ประกาศ ณ วันที่ 19 ตุลาคม 2555 เรื่องหน้าที่และความรับผิดชอบของกองและสำนักงานในสำนักงานอธิการบดี ประกอบกับหนังสือที่ ศธ 0514.1.67/482 ลงวันที่ 30 เมษายน 2556 สำนักงานรักษาความปลอดภัยและการจราจร ขออนุมัติเป็นผู้รับผิดชอบ กำกับ ดูแลระบบสัญญาณไฟจราจร เครื่องหมายป้ายจราจร และการตีเส้นของทางจราจร  ซึ่งได้รับความเห็นชอบร่วมกับกองอาคารและสถานที่ ในคราวประชุม เมื่อวันที่ 22 สิงหาคม 2556 ภาระงานให้ดำเนินการในรูปแบบของคณะกรรมการโดยให้มีบุคลากรในแต่ละด้านของกองอาคารและสถานที่ ร่วมเป็นกรรมการทุกครั้ง ตั้งแต่วันที่ 10 ตุลาคม 2556 เป็นต้นไป

     พ.ศ. 2557  งานประปาและสุขาภิบาล และ งานสวนและสิ่งแวดล้อม สู่ สำนักงานสุขาภิบาลและสิ่งแวดล้อม ตามที่สภามหาวิทยาลัยขอนแก่นมหาวิทยาลัยขอนแก่น ได้จัดตั้งสำนักงานสุขาภิบาลและสิ่งแวดล้อมขึ้น  ตั้งแต่วันที่ 6 พฤศจิกายน 2556  และได้แต่งตั้งให้ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สมศักดิ์  พิทักษานุรักษ์  เป็นผู้รักษาราชการแทนผู้อำนวยการสำนักงานสุขาภิบาลและสิ่งแวดล้อม  ซึ่งมีผลตั้งแต่วันที่ 15 ตุลาคม 2557 นั้น สำนักงานสุขาภิบาลและสิ่งแวดล้อม ร่วมกับกองอาคารและสถานที่ จึงได้จัดพิธีรับ-ส่งมอบงานสำนักงานสุขาภิบาลและสิ่งแวดล้อม  ในวันที่ 3 ธันวาคม 2557 และรองศาสตราจารย์ ดร.กิตติชัย ไตรรัตนศิริชัย อธิการบดีมหาวิทยาลัยขอนแก่น  ได้กล่าวถึงนโยบายในการจัดตั้งสำนักงานสุขาภิบาลและสิ่งแวดล้อมขึ้น  เพื่อให้มหาวิทยาลัยขอนแก่นเขียว สวย สะอาด ตามนโยบายของสภามหาวิทยาลัย  อีกทั้งให้การบริหารจัดการในด้านต่างๆ มีความชัดเจน และสะดวกมากขึ้น   ซึ่งทั้ง 2 หน่วยงาน  ยังต้องปฏิบัติงานร่วมกันในกิจกรรมต่างๆ ของมหาวิทยาลัย    และจะได้ประสานงานต่อตามภาระหน้าที่ของหน่วยงาน   เพื่อให้มหาวิทยาลัยขอนแก่นมีการพัฒนาและเป็นที่ยอมรับอย่างกว้างขวางต่อไป